Het Transsylvaanse Heuvelland: fiets door ‘het laatste middeleeuwse landschap van Europa’

Als je op een Google-reliëfkaart naar Roemenië kijkt, zie je een halve maan of sikkel er doorheen. Dat zijn de Karpaten. In de bocht van die halve maan ligt Colinele Transilvaniei, het Transsylvaanse Heuvelland. Eindeloos veel heuvels naast elkaar. De wegen door dat heuvelland gaan vaak door de valleien. Maar er trekken ook zware kronkelbeklimmingen dwars over de heuvels.

We laten de 2000 meter hoge pieken van het Făgărăşgebergte achter ons. Ze rijzen imposant boven de vlakte uit, waar we langs graanvelden doorheen vliegen, meanderend door de groene zeeën en dorpen.

Een verhaal van Vlaanderen

De oude middeleeuwse huisjes zien er erg ‘Duits’ uit. We zitten immers bij de ‘Duitsers’ in Roemenië. De Saxonen, eigenlijk. De Hongaarse koning haalde in de twaalfde eeuw Vlamingen, Henegouwers, en inwoners van de Moezelstreek naar Transsylvanië om de streek te bevolken en beschermen.

Zo leer je tijdens deze fietsreis nog iets over het verhaal van Vlaanderen dat je niet zag in Het Verhaal van Vlaanderen.

Over een periode van verschillende eeuwen probeerden de Mongolen en de Ottomanen Transsylvanië in te lijven. Gaandeweg kregen de kerken een militair karakter. Tot vandaag vind je hier de grootste concentratie versterkte kerken ter wereld.

De klimmetjes bieden prachtige uitzichten en luiden steevast fenomenale afdalingen in. En geloof het of niet: tussen Agnita en Sighișoara ligt de beste weg waar ik ooit over fietste. Geen oneffenheid te bespeuren op de hele afstand van 40 kilometer. Het geluid van 14 ronddraaiende kettingen en 28 wielen die het fluisterasfalt strelen, is hypnotiserend.

Deze DJ106 werd recent aangelegd door een Duits bedrijf. Zo vers dat de witte strepen op sommige stukken nog ontbreken. De weg loopt door Apold, een van de meest typische Saxonische dorpen van Transsylvanië. Het is al jaren verbroederd met het Hagelandse Diest.

Fietsschoenen uit, gewone schoenen aan, kerk bezoeken. We klimmen naar de vijfde verdieping van de klokkentoren waar inwoners door schietgaten de oprukkende Ottomanen in het oog hielden. Vandaag hebben we er een prachtig uitzicht over het ‘middeleeuwse landschap’.

Acht eeuwen lang behielden de Transsylvaanse Saxonen hun Duitse identiteit. Ze assimileerden niet in Roemenië. Maar ze werkten mee met de nazi’s en kregen het na de oorlog hard te verduren tijdens het communistische bewind in Roemenië. Duitsland betaalde Ceaușescu om hen ‘terug te geven’.

Szeklerland

Waar Sighișoara nog een Transsylvaans-Saxonisch stadje is – werelderfgoed, en geboortegrond van Vlad Tepes alias Dracula – fietsen we een paar kilometer verder Szeklerland binnen.

De Szeklers zijn een etnisch Hongaarse bevolkingsgroep die zich ook in de twaalfde eeuw in Transsylvanië vestigde. Zij zijn nog wél in grote aantallen aanwezig in Roemenië. Meteen staan alle plaatsnamen in het (onuitspreekbare) Hongaars.

Het landschapszicht op de groene heuvels en de houten dorpen daarop, met daar doorheen golvende wegen: dit is het ‘Transsylvanië van de boekskes’. Glooiende heuvels in alle tinten groen overal waar je kan zien, zonnebloemvelden, pittige hellingen.

Aan een bron met fris drinkbaar water staan Paul en Ria met de laatste bevoorrading. Het is 34 graden. Later komt de gastvrouw van ons pension meteen met een bak bier, de plaatselijke sterke drank țuică en koekjes. We zitten rond de smartphones naar de Vuelta te kijken. Evenepoel behoudt de rode trui.

Dorp onder water

Ik ben zo gefocust op het klimmen dat ik geen aandacht heb voor het prachtige meer rechts van ons. Maar de schoonheid verbergt een lugubere realiteit: onder het water ligt een dorp en een uitgestrekte vallei.

Het enige dat boven water bleef, is de naam van het dorp (Bezid Nou, het meer is ernaar genoemd) en de kerk (vaak het hoogste punt van het dorp). Hier een stuwmeer aanleggen, was een van de vele waanzinnige infrastructuurprojecten van het Ceausescu-tijdperk. Dam in rivier bouwen, dorp van de kaart vegen, klaar.

We zijn onderweg naar Biertan. Tegen de zestiende eeuw was Biertan een belangrijk handelsstadje met 5000 inwoners, de helft meer dan vandaag. Hier overnachten we met zicht op de torens, daken en muren van de versterkte kerk, die meer weg heeft van een burcht.

In ‘Transsylvaans Vlaanderen’ rijden we door dorpen en over hellingen met oude Vlaamse namen. De lengte van de hellingen zijn minder Vlaams: na ons vertrek in Biertan klimt de Vinkeberg vanuit Richis zeker vijf kilometer naar omhoog, met op het einde vijf haarspeldbochten die de beklimming een Ardens tintje geven.

We klimmen door dorpen met naar het Roemeens verbasterde oud-Nederlands-Saksische namen. Berjesch, Eibesdorf, Alzen. De meeste Vlaamse ‘Saksen’ zijn hier al lang vertrokken. De kinderen die tijdens onze pauze aan een vervallen Saksisch huis in Alzen nieuwsgierig en in ontzag naar onze fietsen komen kijken, behoren tot een andere minderheid: de Roma.
De weg van Alzen naar Sibiu daalt panoramisch door de vallei. Het zicht op de kerk van Hosman (Hultsmonen) met daarachter de bergpieken is een van de bekende beelden van de Karpaten, maar je hebt een telelens nodig.

Flanderhof

Na een volgende beklimming in Cornatel (Harwesterf), bezoeken we het Flanderhof. Dat is het huis van de Vlaamse kunstgeschiedenisprofessor Jan De Maere, die boeken vol schreef over de kolonisatie van Transsylvanië door Vlamingen. Wat een luxueus domein! En wat een maaltijd!

De afdaling na de volgende beklimming door de heuvels rond Joannesbrig is een van de mooiste van de hele reis, op die van de Transalpina en de Transfagarasan na, uiteraard.

De lucht wordt donker en er steekt wind op. De Karpaten geven ons een afscheidscadeau: stortregen op de allerlaatste beklimming. Stort het maar over ons uit! We raken helemaal doorweekt. Maar we duwen de berg op. In het dorp ligt ons pension op een heuvel. De laatste explosieve krachtsinspanning na 890 km en 10.977 hoogtemeters.

In het pension hangt euforie in de lucht. We wisselen ervaringen uit. Sommigen drinken een pint, anderen beginnen meteen hun fiets te poetsen en demonteren. Fiets de dozen in, begeleiders Paul en Ria stapelen ze in de bestelwagen. Hun passie voor dit land was óók een element dat deze reis uniek maakte.

‘De mooiste fietsreis waar ik al aan deelnam’, zegden verschillende doorwinterde fietsers in onze groep.

Solidariteitsfietsen

Deze reis is anders dan andere georganiseerde fietsreizen. Ze is naast sportief fietsen ook ‘cultuurfietsen’ en ‘solidariteitsfietsen’. Je leert de geschiedenis van de streek kennen, een absolute meerwaarde.En het inschrijvingsgeld gaat naar projecten om thuiszorg mogelijk te maken voor de oudere bevolking in de dorpen. Het gebrek aan toegankelijke medische zorgen doet de authentieke Roemeense dorpen leeglopen. En met de mensen verdwijnt de cultuur. Vrijwilligers van het ADR-netwerk gaan bovendien regelmatig naar Roemeense partnerdorpen om ingezamelde hulpgoederen te verdelen richting Oekraïne.

Het Belgische wielerkledingmerk Bioracer sponsort de fietsreizen van ADR. Bioracer heeft immers een fabriek in Roemenië. Op deze manier doen ook zij ‘iets terug voor het land’.

Praktisch
ADR organiseert in 2023 maar liefst 3 reizen van telkens 9 dagen, waarvan 7 dagen op de fiets. Meer informatie over die reizen vind je hier: 

• Maramureş: 2-10 juni 2023
 
  Door het Apuseni-natuurpark, met de iconische cols Prislop en Transrarău. Ritten tot 140 km en 2500 hoogtemeters, inclusief de beklimmingen van heel wat cols in de Transsylvaanse Alpen. De infobrochure vind je hier.
Inschrijven kan hier.  
• Banat: 18-26 juni 2023 
  De bergachtige nationale parken Semenic, Domogled en Apuseni zijn van een ongekende schoonheid. Ritten tot 150 km en 2400 hoogtemeters, inclusief de beklimming van de Transalpina, de hoogst berijdbare bergpas van Roemenië. De infobrochure vind je hier.
Inschrijven kan hier.  
• Karpaten: 20-28 augustus 2023
 
  Grote lus door het legendarische Transsylvanië met zijn versterkte kerken, in de 12e eeuw bevolkt door immigranten uit Vlaanderen. Ritten tot 136 km en 2600 hoogtemeters, inclusief de beklimming van de Transalpina en de Transfăgărăşan. De infobrochure vind je hier.
Inschrijven kan hier.  

 
De prijs is van elke reis 1150€ all-in: vlucht naar Roemenië, fietstransport, shuttles in Roemenië, elke dag een ander hotel of pension op basis van tweepersoonskamer met volpension. De fietsen en de bagage worden twee dagen voor de reis ingeleverd op een afgesproken adres. Twee begeleiders rijden met een bestelbus tot in Roemenië, met de fietsen (ingepakt in fietsdozen) en de bagage. Dat is ook de volgwagen die tijdens de ritten voor de bevoorrading zorgt.