De plotwending aan het einde van de 54ste Amstel was zacht uitgedrukt, behoorlijk spectaculair. Onder de rode vod zag het ernaar uit dat Julian Alaphilippe, Jakob Fuglsang of Michal Kwiatkowski de winst zou binnenhalen. Mathieu van der Poel leek zichzelf een uur eerder buitenspel te hebben gezet met een verijdelde aanval op ruim 43 kilometer voor de streep. Tot ieders verbazing doemde hij in de laatste rechte lijn toch weer op. Met een sliert renners aan zijn wiel, was hij vanuit een verloren positie tot bij het koptrio gestoomd om dan meteen de sprint in te zetten en … te winnen. Enkele tientallen meters voorbij de finish werd de Nederlandse kampioen omstuwd door een horde fotografen. Hun beelden zijn genoegzaam bekend: van der Poel – met witte broek – languit op het asfalt. Op zijn gezicht een mélange van blijdschap en heel veel verstomming. Lance Armstrong over de onverwachte ontknoping: “That was the most exciting finish of all time.”
De koers heruitgevonden
Volgens auteur en historicus Luuc Kooijmans heeft Mathieu van der Poel op die bewuste lentedag niet alleen een wedstrijd gewonnen, maar heeft hij ook de wielersport nieuw leven ingeblazen. Kooijmans’ uitgangspunt is dat de koers was verworden tot een voorspelbare sport die alleen nog fanatici kon boeien. Te veel kabbelende races met saaie protagonisten hadden het grote publiek doen afhaken. Tot een jonge kerel met koersgenen van zowel vaders als moeders kant besloot de wetten van de koerstactiek van tafel te vegen. Van belachelijk ver aanvallen, woekeren met de inspanningen, durven te verliezen, … van der Poel leek soms te koersen met als doel de ploegleider in de volgwagen tot wanhoop te drijven. Dat is natuurlijk niet zo maar hij deed het onverwachte en zorgde daardoor opnieuw voor kijkplezier bij jong en oud. Matje wint niet altijd, maar wanneer hij wint is het met bravoure.
Boeiende zijwegen
De auteur beschrijft de steile opgang van van der Poel, van bij de jeugd tot aan zijn wereldtitel bij de profs in Glasgow. De minutieuze reconstructies van belangrijke overwinningen zijn helder verwoord maar zitten nog vers in het geheugen en halen soms de vaart uit het boek. De drang om nog snel een extra bladzijde te lezen, is groter wanneer Kooijmans zijwegen inslaat. The rise and fall van David Millar, bijvoorbeeld, illustreert hoe een vorige generatie worstelde met dopinggebruik en helemaal anders in de sport stond dan de huidige. Het duel Anquetil – Poulidor op de flanken van de Puy de Dome tijdens de Tour van 1964, toont dan weer hoe twee rivalen elkaar naar een hoger niveau kunnen stuwen en dat rivaliteit de kers op de taart is voor de supporters. De analogie met de relatie tussen van der Poel en van Aert is duidelijk. De passage over het kattenkwaad van enkele Australische meisjes die onbewust de loop van het WK van 2022 beïnvloeden, is spannend ook al weten we allemaal hoe dat verhaal is afgelopen. ‘De dag dat wielrennen weer leuk werd’ is geen pageturner die je in één ruk wil uitlezen, het is eerder een verzameling van episodes wielerhistorie die je met plezier mondjesmaat herbeleeft.
Meer dan Mathieu
De bewondering van de schrijver voor het fenomeen MvdP is impliciet de rode draad door het boek. Toch lijkt hij meer fan te zijn van diens manier van koersen dan van de atleet zelf. In het laatste hoofdstuk trekt van der Poel de regenboogtrui aan, geflankeerd door Wout van Aert en Tadej Pojacar. Kooijmans noemt ze alle drie ‘aliens’, de geuzennaam waarmee ook in het peloton naar hen wordt verwezen. Want Matje is immers niet de enige coureur die blijft verbluffen.
De dag dat wielrennen weer leuk werd’ ligt in de boekhandel of bestel je rechtstreeks uit bij uitgeverij Prometheus.
Verzot op verhalen uit het peloton of supporter van MvdP? Check dan zeker de recentste editie van Titanen, die is helemaal gewijd aan de huidige wereldkampioen. Bestellen kan via deze link.