100% getest: Trek Fuel EXe 9.9 XX1 AXS

Langzaam maar zeker groeit de markt van lichte e-mountainbikes. Langzaam maar zeker groeit ook het aantal lichte elektrische fietsen dat voorzien van een TQ-motor op pad wordt gestuurd. Maar de eer als eerste ermee uit te pakken, valt te beurt aan de Trek Fuel EXe. De eerste presentatie van de Trek Fuel EXe lees je hier nog eens na. Tijd dus voor een grondige review.
In dit artikel diepen we een aantal zaken verder uit en delen we graag onze rijindrukken aan boord van een prachtige machientje.

TQ

Waar bij andere elektrische fietsen wordt gekozen voor meer vermogen en grotere accu’s, heeft de Fuel EXe een gemiddelde ondersteuning door een aandrijfsysteem dat zo compact, licht en geruisloos is, dat het nauwelijks opvalt. Het rijgevoel is natuurlijker, de aandrijving bijzonder stil. Verantwoordelijk daarvoor is het Duitse TQ dat met hun HPR-50 motor de markt van e-bikes toch wel even door elkaar komt schudden.

TQ staat voor ‘Technologie in Qualität’ en is een Duits bedrijf opgericht in 1994. Van de twee oprichters is TQ ondertussen uitgegroeid tot een bedrijf van meer dan 1700 medewerkers verspreid over veertien locaties, actief in de premium wereld van robotica, embedded systemen, automatisering, medische technologie, en lucht- en ruimtevaart. In 2008 volgde de elektrische fiets.

Een kleine, lichte en stille motor, dat was het doel van de samenwerking tussen TQ en Trek. De HPR50 tikt alle vinkjes van het wensenlijstje netjes af. De motor weegt slechts 1850 gram, doe daar de lichte batterij van 2050 gram bij en je komt op een totaalgewicht van 3900 gram. Vergelijk dat even met bijvoorbeeld de Bosch Performance Line CX-motor die al snel 2900 gram (zonder batterij) weegt en je krijgt misschien reeds een idee van hoe licht het TQ-systeem wel is.

De motor levert een maximaal koppel van 50 Nm en 300 watt ondersteuning. De Fuel EXe is uitgerust met een 360 Wh accu die voldoende power heeft voor ritten tussen de twee en vijf uur, afhankelijk van de gekozen ondersteuning. De accu is prachtig weggewerkt in de onderbuis en kan eenvoudig worden uitgenomen voor transport of opladen. Voor rijders die graag langer en verder willen rijden, is er een 160 Wh Range Extender beschikbaar die fraai in de plaats van de bidonhouder komt. Daarmee kan het bereik eenvoudig met 40% worden vergroot. Een kleine motor en batterij leiden natuurlijk ook tot minder ondersteuning en een kleinere actieradius. Eenvoudig gesteld: wil je een eind komen, dan zal je zelf stevig aan het trappen moeten. 

De HPR in de benaming staat voor Harmonic Ping Ring, een compacte aandrijving geconstrueerd rond de trapas en waarbij riemen en tandwielen vervangen zijn door een duurzaam, licht en stil systeem. Het HPR-systeem kent ook relatief weinig onderdelen waardoor de hele motor erg compact kan worden uitgevoerd. De Harmonic Pin Ring werkt met een in- en uitgaande as en twee buitenste tandwielen, elk met een interne vertanding en een binnenste tandwiel met externe vertanding. Een systeem van concentrische ringen grijpt aan wanneer er kracht wordt geleverd. Wordt er geen kracht geleverd, dan zorgt een geïntegreerd vrijwiel ervoor dat er geen weerstand aanwezig is. Dat levert dus een erg natuurlijke aandrijving op. 

Maar ook een stille aandrijving. Samen met de ingenieurs van Trek heeft TQ zich geconcentreerd op het ontwikkelen van een voor het menselijk oor aangenaam waarneembaar geluid. Alvast een heel stuk stiller dan het lawaai dat een standaard elektrische motor normaal produceert.

De compacte batterij maakt fors uit de kluiten gewassen onderbuizen helemaal overbodig. En net dat maakt dat het visueel verschil tussen Fuel EXe en Fuel Ex niet meer zo bijzonder groot is. 

Trek Central-app

In de bovenbuis is een 2”-OLED-display geïntegreerd dat je alle benodigde informatie doorspeelt. Met slechts één knop wordt het systeem in- of uitgeschakeld en kunnen verschillende schermen worden bekeken.

Het ranke display is gekoppeld aan een compacte en discrete stuurbediening met twee knoppen waarmee de ondersteuningsstanden (of de walk-assist) kunnen worden ingeschakeld. Tot zover niets nieuws.

Daarnaast heeft Trek een nieuwe Trek Central-app ontwikkeld die draadloos verbinding maakt met de Fuel EXe en waarmee de gebruiker de fiets volledig op eigen wensen kan afstemmen. Met de app kun je diverse motorinstellingen wijzigen, activiteiten registreren, ritten bekijken, de druk in banden en veersysteem in de gaten houden en real-time het resterende bereik berekenen. De app werkt feilloos, verbinding met je bike is meteen gelegd en de aanbevelingen omtrent druk in vork, demper en banden zijn een prima leidraad. 

Geometrie

De voornaamste geometriekenmerken – balhoofdhoek van 65°, zitbuishoek van 77°, reach van 485 millimeter – duiden op stabiliteit tijdens steile, snelle afdalingen en op een efficiënte trappositie tijdens het klimmen.

Vergelijken we die waarden met de nieuwe Fuel Ex, dan merken we eigenlijk weinig grote verschillen. De chainstays (liggende achtervork) zijn met 440 millimeter identiek, de balhoofdhoek en zitbuishoek zijn op 0,5° na vergelijkbaar. De wielbasis is met 1213 millimeter amper twee millimeter korter dan de Fuel Ex en op vijf millimeter na is de reach tussen beide bikes eveneens identiek. Het zijn waarden die je eerder op een gewone trailbike dan op een elektrische trailbike verwacht.

Met de Mino-Link kan je de geometrie snel en eenvoudig aanpassen. Die Mino-Link heeft invloed op de hoogte van het bottom bracket en de balhoofdhoek. 

Trek Fuel EXe 9.9 XX1 AXS

Het hoeft geen verbazing te wekken dat Treks populaire trailbike, de Fuel EX, model stond voor deze Fuel EXe. Toch valt er een bedenking bij te maken. Misschien waren lichtere platformen als de TopFuel of zelfs Supercaliber (die natuurlijk reeds in een e-versie met Fazua-aandrijving bestaat) een nog betere keuze geweest. Want ook al is het totaalgewicht van deze Fuel EXe een pak lichter dan dat van een e-mtb met een standaard zware motor en batterij, toch zou de lichte TQ-motor en batterij nog beter tot zijn recht komen in een nog lichtere bike. 

De Fuel Ex doet het op 29”-wielen met 150 millimeter veerweg vooraan en 140 millimeter achteraan. Uiteraard is de fiets voorzien van de kenmerkende Trek Active Braking Pivot (ABP). ABP heeft het scharnierpunt tussen liggende en staande achtervork, ter hoogte van de naaf. Het belet dat de vering een deel van zijn werking verliest bij het remmen. En dan komt die compacte motor meteen nog beter tot zijn recht. Trek is er namelijk in geslaagd het scharnierpunt voor de trapas te leggen. 

Mooi is dat de batterij van je achterderailleur gevoed wordt door de hoofdbatterij van de fiets. Raakt die AXS-batterij toch leeg, dan zou je nog net voldoende energie moeten hebben om ongeveer tweehonderd keer te schakelen.

De RockShox AirWiz en Quarq TireWiz meten de druk in vork, demper en banden. De app geeft je informatie over de druk en aanbevelingen of er al dan niet bijgepompt of eerder druk uitgelaten moet worden. Knippert het lichtje groen, dan kan je gaan, is het lichtje rood, moet je even je instellingen nakijken.

Voor het overige niets minder dan toponderdelen. We merken een RockShox Lyrik Ultimate-vork en een RockShox Super Deluxe Ultimate-demper en Bontrager Line Pro 30 carbon wielen met daaromheen Bontrager SE5 Team Issue-banden. Zoals de benaming het reeds weggeeft, krijg je de Sram XX1 AXS-groep met een Reverb AXS-dropperpost. Remmen doe je met een setje Sram Code RSC-remmen. Trek claimt een gewicht van 18,3 kilogram voor deze bike. Onze weeghaak geeft met 18,4 kilogram Trek helemaal gelijk.

Test Trek Fuel EXe 9.9 XX1 AXS

Mijn eerste kennismaking met de Trek Fuel  EXe 9.9 XX1 AXS was in juli tijdens de Stoneman Arduenna die ik als reportage voor de Grinta! Offroad-gids reed. Vervolgens werd de bike nog losgelaten op wel erg ruige en rotsachtige trails in Spanje en kreeg hij nog Alpengeweld voorgeschoteld in Oostenrijk en Zwitserland. Kortom, ik smeet me met de Fuel EXe over een grote verscheidenheid aan terrein. Om meteen een conclusie weg te geven: tot mijn grote tevredenheid.

Door omstandigheden werd de fiets daags voor vertrek naar de Stoneman Arduenna geleverd. Dat maakt dat kennismaking en afstelling op het balkon van het hotel gebeurden. Nu, dankzij de Air- en TireWiz heb je meteen info over druk in vork, demper en banden, dus dat afstellen duurde al bij al niet bijzonder lang. Wat me ’s anderdaags meteen opviel, was de stilte van de motor. Vroeg in de ochtend hoor je gewoon de vogeltjes in het bos fluiten. Tenminste als dat getjilp niet overstemd wordt door adrenalinevolle vreugdekreten in de afdaling. Na amper tien minuten ben ik verliefd op de bike.

Wanneer ik de eerste keer het bos verlaat en op een beter berijdbare veldwegel kom, neem ik de tijd om doorheen de verschillende schermen op het display te scrollen. Dat computerschermpje is uitstekend leesbaar en het scherm dat aanduidt hoeveel jus er nog in de batterij zit, wordt mijn leidraad. Er staat een kleine 80 kilometer op het programma vandaag, wat betekent dat er onderweg sowieso opgeladen zal moeten worden. Dat betekent ook dat ik voornamelijk in de stand met de minste ondersteuning rijd. Dat voelt aan als rijden met een normale mountainbike. 

Enkel op de echt steile beklimmingen – een fiets van ruim 18 kilogram jaag je niet zomaar over de gemeen steile Ardense hellingen – maak ik gebruik van de volledige ondersteuning. Die levert – bovenop wat je zelf trapt – nog eens 300 watt extra. Dat zijn superbenen, en om dan op een gewone fiets te volgen, moet je al een stevige getrainde prof zijn. Die ondersteuning voelt overigens heel natuurlijk aan. Waar je bij ‘zwaardere’ motoren het gevoel van een schop onder je kont krijgt, heb je hier in alle omstandigheden net voldoende ondersteuning om de benen makkelijk te laten ronddraaien. Natuurlijk is de ondersteuning – zoals op alle e-bikes – beperkt tot pakweg 25 km/u. Waar je bij andere bikes de ondersteuning voelt wegvallen en trappen plots een stuk moeilijker wordt, blijft dat op deze Fuel EXe allemaal heel erg natuurlijk aanvoelen.

De Stoneman Arduenna is een aaneenschakeling van technische singletrails, erg veel boomwortels en losliggende stenen over typisch Ardens terrein: dat betekent korte en venijnig steile hellingen afgewisseld met beter bollende en glooiende veldwegels. De beperkte actieradius verplicht me tot een een langere middagstop om de batterijen – van mezelf en de bike – op te laden. En mag je fiets niet mee binnen in het restaurant (zoals bij mijn eerste stop), weet dan dat je de batterij erg makkelijk uit het frame kan halen. Dat opladen gaat overigens erg snel en nog voor je je portie pasta hebt binnengewerkt, kan je alweer op weg. 

In de afdalingen is het met 140 millimeter veerweg, die overigens heel progressief vrijkomt, helemaal een feestje op deze Fuel Exe. Een druk op de knop van de RockShox Reverb-dropper zet je zadel naar beneden, de 2,5” brede banden zorgen voor grip en comfort. Je krijgt zelfs de indruk met meer veerweg onderweg te zijn dan je in werkelijkheid doet. De Fuel EXe houdt wel van een speels actieve rijstijl en boezemt met name op steile en technische afdalingen bijzonder veel vertrouwen in. 

In Spanje is het terrein een heel stuk uitdagender. De beklimmingen zijn langer, de afdalingen verlopen in vaak erg rotsachtig en ruig terrein. De Fuel EXe kwijt zich uitstekend van zijn taak en vindt hier een terrein dat perfect op zijn wensen is afgestemd. Omdat ik hier minder lange ritten voor ogen heb dan tijdens de Stoneman Arduenna wordt er nu wel volop met de verschillende niveaus van ondersteuning gespeeld. De laagste stand ken ik reeds, die geeft net voldoende ondersteuning om gewoon te rijden of op niet al te lange en steile beklimmingen. De middelste stand wordt al snel mijn favoriet. Zowel in de klim als tijdens de afdaling biedt die een uitstekende ondersteuning. De maximale stand is ideaal om korte en pittige passages te overbruggen of om helemaal los te gaan. In alle omstandigheden is de ondersteuning merkbaar maar wel subtiel aanwezig. In de hoogste stand rij je rond met superbenen én wind in de rug. In de vaak technische afdalingen rij je als op een gewone fiets. Het geheel is erg uitgebalanceerd. Waar zwaardere e-bikes je soms van de fiets proberen te werpen, hou je hier in alle omstandigheden de perfecte controle over je bike. Ook in de afdaling geniet je dankzij het lagere gewicht van controle en vertrouwen. En dat is best een aangenaam gevoel op brutaal en ruig terrein.

Over naar de Alpen. En dus tijd om de actieradius eens helemaal uit te testen. Ik rij zonder range extender en op een toch wel erg lange klim in Sankt Anton merk ik na vijftien kilometer en net geen 1200 hoogtemeters – bijna constant in de middelste ondersteuning – dat de batterij vervaarlijk dicht op ‘leeg’ komt te staan. Gelukkig zit het grootste deel van de klim erop. Wat rest, is dalen, helaas afgewisseld met af en toe een kort klimmend of glooiend stuk. Net voor het dorp van Sankt Anton is de batterij helemaal leeg. De resterende kilometer tot aan het hotel trap ik met een dikke glimlach op het gezicht netjes weg. Daags nadien staat er een gelijkaardige rit op het programma. Ik duik in de Trek Central-app en speel wat met settings in de hoop de actieradius uit te breiden. Dat lukt slechts met mate, maar daar is die app natuurlijk ook helemaal niet voor gemaakt. Wel om de mate van ondersteuning aan te passen of hoe snel die ondersteuning vrijkomt. 

Conclusie

De Fuel EXe 9.9 XX1 AXS is een heerlijke e-bike die rijdt als een gewone mountainbike. Omdat je niet hoort en amper ziet dat je met een e-bike onderweg bent, wordt dat rijgevoel nog versterkt. Het aandrijfsysteem is zo compact, licht en geruisloos dat het amper opvalt. Het rijgevoel voelt enorm natuurlijk aan. Nergens krijg je de indruk elektrisch ondersteund onderweg te zijn, maar net dat tikkeltje extra subtiele ondersteuning is wel bijzonder aangenaam in de beklimmingen. Je rijdt alsof je over een koppel superbenen beschikt. De fiets is erg goed uitgebalanceerd en zijn prestaties staan, zowel in de klim als in de afdaling, op een erg hoog niveau. Het is een uitstekende en speelse stuurfiets die op technische passages helemaal tot zijn recht komt. 

Kleinere batterijen leiden natuurlijk ook tot een kleiner bereik. Daar dien je rekening mee te houden. En in tegenstelling tot de grotere motoren moet je op deze e-mtb nog wel degelijk zelf aan de slag. Als je denkt een beetje een luie biker te worden die met een druk op de knop wel eventjes die berg zal overwinnen, dan kom je best bedrogen uit. Maar net dat maakt van de Fuel EXe de heerlijke mountainbike die hij nu is. Doe daar een voor trailgebruik erg geschikte geometrie bij en een relatief laag gewicht en de cocktail is compleet. En die cocktail smaakt naar meer. 

Koken kost geld. En dat is met 14.999 euro voor deze Fuel EXe 9.9 XX1 AXS niet anders.

Meer info via www.trekbikes.com