Deel dit artikel:

100% Getest: Spatborden

Derde in onze reeks Wintertests zijn de spatborden. Ondergewaardeerd maar onontbeerlijk om je achterwerk en rug te vrijwaren van ijskoud opspattend water. Wij testten zes exemplaren, van een Ass Saver tot een complete spatbordenset.

SKS Speedrocker

Ben jij er de laatste weken regelmatig op uit getrokken met de gravelbike en heb je het gemak van spatborden nog niet ontdekt? Dan is de kans groot dat je wasmachine flink wat overuren heeft gedraaid. Wat een hondenweer is het al geweest dit najaar. En de smurrie is dus zowel on- als offroad navenant. Een setje spatborden betekent dezer dagen het verschil tussen een vrij schone outfit en een regelrechte modderdouche. En ook al hebben de meeste gravelbikes bevestigingspunten voor spatborden: een universeel te monteren setje zoals de Speedrocker van SKS, bewijst toch ook echt zijn nut.

Als een Ikea-bouwpakket

SKS heeft de Speedrocker-spatborden dus speciaal voor alle types gravelbikes ontwikkeld. Ze kunnen een bandbreedte tot 42 millimeter aan. Dat we het achterspatbord maar moeilijk gemonteerd kregen op onze Cannondale Topstone en Basso Tera-testbikes, moeten we in deze misschien door de vingers zien. Want dat zijn beiden ‘speciallekes’ met een extreem laag aangezette achtervork en een scharnierpunt aan de zitbuis. Wanneer je de Speedrocker uit de doos haalt, zit de kans er wel in dat het ‘Ikea-gevoel’ je even bekruipt. Het lijkt wel een bouwpakket met drie stukken spatbord, velcro riempjes, rubberen bandjes, transparante stickers… Maar wanneer je geduldig de handleiding volgt, wijst de montage zichzelf vrij makkelijk uit.

Positionering is een karweitje

Om het achterspatbord goed te kunnen positioneren, kan het spatbord deels uitschuiven en kunnen ook de metalen stangetjes een tweetal centimeter in of uit de bevestigingspunten aan je achtervork geschoven worden. Moet er meer gecorrigeerd worden (zoals bij de Basso Tera of Cannondale Topstone bijvoorbeeld het gevel was)? Dan kan je de stangen ook een stukje afzagen. Maar dan is de kans natuurlijk ook groot dat je het spatbord niet meer op een andere fiets kan gebruiken. Toegegeven: die positionering is een karwei waarmee je eventjes zoet bent. Maar in principe moet je de afstelling maar één keer doen.

De bevestigingspunten om het spatbord vast te klemmen op de achtervork zijn met rubber afgewerkt en zijn heel universeel. Ook de rubberen spanriempjes kan je heel strak aantrekken zonder gevaar voor lakschade. Anders is het met de velcro band waarmee je het achterspatbord van de Speedrocker rond de zitbuis vastmaakt. Ondanks een reepje siliconen is het aangewezen om hier zeker de bijgeleverde transparante beschermingsstickers aan te brengen vooraleer je het spatbord definitief monteert. Zoniet, dan heb je binnen de kortste keren lakschade door het gedaver en geschuur. Die velcro riempjes moet je trouwens ook bij het voorste spatbord gebruiken. Let er ook daar dus op dat je eerst de beschermende stickers op je vorkpoten kleeft.

Geen smurrie in je balhoofdlager

Het voorste spatbord van de Speedrocker-set bestaat uit twee aparte delen, die je voor en achter de voorvork monteert. Slim gezien, want zo heb je geen gedoe met een spatbord dat je tussen je band en vorkkroon moet zien te passen. Tegelijk zorgt dat voorste gedeelte ervoor dat er amper nog vieze smurrie richting je onderste balhoofdlager vliegt. Een grote plus dus! De twee delen worden aan beide kanten aan elkaar en de vorkpoten vastgemaakt met telkens één velcro. Het stuk spatbord dat achter de voorvork zit, maak je wat lager aan de vorkpoten dan nog eens vast met velcro-bandjes die aan de lange kant zijn en die je dus best op de juiste lengte afknipt eens de spatborden gemonteerd zijn.

Conclusie

Je kan de Speedrocker-spatbordenset heel stevig monteren op je gravelbike. Wanneer je de kunststof spatborden de eerste keer moet positioneren, is het even zoeken naar de juiste afstelling en zou het zelfs kunnen dat je wat van de stangen moet afzagen. Maar nadien is montage en demontage een fluitje van een cent. Onderweg bewijzen de spatborden meteen hun nut. Je kledij blijft gevrijwaard van modder en smurrie. Ook wie in je wiel hangt krijgt niet af te rekenen met irritant spatwater, aangezien je het telescopische achterspatbord langer of korter kan maken, afhankelijk van de vorm van je achtervork. Van zenuwslopend gerammel is geen sprake tijdens het fietsen, maar de velcro riempjes kunnen wel heel snel lakschade veroorzaken. Hou daar dus zeker rekening mee vooraleer je de transparante stickertjes uit de verpakking rechtstreeks de vuilnisbak in keilt. Het voorste spatbord bestaat uit twee delen: dat maakt de montage iets complexer, maar tegelijk heeft het ook voordelen. Je onderste balhoofdlager wordt niet langer blootgesteld aan slijk en je hoeft het spatbord niet tussen je band en vorkkroon te passen. (BV)

Adviesprijs: 49,99 euro

Meer info

+ Natte ritten worden een pak aangenamer
+ Geen extra geluid onderweg door getril of gerammel
+ Vrij makkelijk universeel te monteren (al zijn er altijd wel uitzonderingen)
+ Voorste stukje spatbord houdt smurrie uit je balhoofdlager
+ Uitschuifbaar achterspatbord: geen spatwater voor de wieltjeszuiger achter je 😉

– Positionering neemt wat tijd in beslag
– Bizarre combinatie van rubberen en velcro riempjes
– Snel lakschade wanneer de kunststof of het velcro rechtstreeks je frame of voorvork raken
– Maximale bandbreedte van 42 mm is op het nippertje voor moderne gravelbikes

BBB Roadcatcher II

Aangezien ik niet zo’n voorstander ben van veel toeters en bellen aan mijn racefiets – ook niet aan mijn winterfiets – zag ik er wat tegenop om dit spatbordje van BBB Cycling te monteren. En toch ging ik overstag en liet ik de ass-saver achterwege ten voordele van de Roadcatcher II. Da’s een spatbord in hard plastic en enkel bedoeld voor het achterwiel. Je monteert het aan de zadelpen en het heeft maar één doel: je achterwerk en onderrug droog en schoon houden. Simpel. Een nononsenseproduct dus.

Vlotte montage op elke zadelpen

Eerst en vooral iets over de montage. Die gaat makkelijk. De Roadcatcher II bestaat uit het eigenlijke spatbord enerzijds en uit een mechanisme waarmee je het geheel vastklemt rond de zadelpen en het in positie kan houden anderzijds. Je dient de strap aan te draaien tot het systeem mooi rond je zadelpen zit geklemd. Zadelpennen van 25 tot 57,5 mm kan je ermee omspannen: een groot bereik dus, van klassiek tot zeer aero. Dankzij een rubberen inzetstukje kan je je zadelpen overigens niet beschadigen. Eens het systeem vast zit, dien je het spatbord uit te lijnen met je band. Zit alles goed? Dan draai je de twee wieltjes aan zodat alles op zijn plaats blijft. Klaar is kees.

Doet de Roadcatcher wat ie moet doen? Ja. Met een breedte van 5 cm houdt het spatbord het meeste opspattende water bij bandjes tot 28 mm netjes tegen. Zouden we ‘m aanbevelen? Ja, zeker voor die prijs (€ 19,95). Zijn er negatieve puntjes te melden? Tot twee keer toe zakte het spatbord tijdens een lange winterrit naar beneden en schuurde het tegen mijn achterband. Oké, zou niet mogen. Maar de kwaliteit van de Belgische wegen zijn misschien een verzachtende omstandigheid. Het lijkt ons ook geen structureel probleem te zijn en bovendien is het systeem in een handomdraai weer in positie. De stugheid van de aandraaiwieltjes werkte wel soms op de zenuwen. (FRB)

Adviesprijs: 19,95 euro

Meer info

+ Makkelijk te monteren
+ Goedkoop
+ Breed genoeg

– Zakte bij momenten door tot tegen de achterband
– Stugge aandraaiwieltjes

SKS Raceblade Pro XL

Deze spatbordenset van de Duitse accessoiregigant SKS is specifiek voor racefietsen, compatibel met banden van 25 tot 32mm. De spatborden worden op de vork geplaatst en door middel van een rubberstrap aangetrokken rond de vork. Ze zijn aanpasbaar om voor elke fiets de optimale bescherming te kunnen bieden. Door de vorm van de bevestigingspunten passen ze ook op aerovorken.

Een wereld van verschil

De eerste montage van deze set vraagt wel wat tijd, omdat je de afstand van het spatbord tot je band correct moet afstellen. Hoe je dit doet, staat goed uitgelegd in de handleiding.  Gebruik zeker de meegeleverde framestickers, want de bevestiging met rubberstraps kan altijd een beetje verschuiven op slecht wegdek, en dat geeft anders schuurplekken op je framelak.  Een van de voordelen van de set, namelijk dat deze op meerdere fietsen past, wordt door de tijdrovende afstelling toch iets genuanceerd: het systeem is niet zomaar “à la minute” over te zetten vlak voor je wil vertrekken voor je rit, tenzij je identieke fietsen hebt natuurlijk.

Eens op weg blijkt dat de spatbordenset echt wel een wereld van verschil betekent op natte wegen. Rug, kont en voeten blijven droog, hooguit de tippen van de schoenen worden wat vuil.  Doordat het achterspatbord maar tot aan de staande achtervork doorloopt is een deel van de achterkant van de fiets nog “spatbordloos”. De zitbuis, bracketregio en dus ook de achterkant van de benen worden hierdoor wel nog nat en vuil.  Aan de voorkant is er in heel natte omstandigheden nog wat opspattend water omdat het spatbord niet onder de vork doorloopt. Iets langere spatborden zouden in dit opzicht dus beter zijn, maar dat zou dan tegelijkertijd de uitwisselbaarheid beperken.

Conclusie

Een onmisbaar accessoire voor de fietser die ook in de winter buiten blijft fietsen. Hoe droger je blijft, hoe aangenamer je rit. Bijkomend voordeel is dat bij het gebruik van dit type spatbord je (eventuele) achterlicht ook goed zichtbaar blijft. De set draagt dus niet alleen bij tot je comfort maar ook tot je veiligheid. (KD)

Adviesprijs: 39,99 euro

Meer info

+ Past op meerdere fietsen
+ Biedt afdoende bescherming
+ Weinig opvallend.

– Eerste afstelling vergt tijd
– Framestickers ontsieren je frame ietwat

Topeak Defender RC1/RC11 set

De Defender RC1/RC11-set van Topeak bestaat uit een traditioneel achterspatbord om te monteren op de zadelpen in combinatie met een exemplaar vooraan dat bevestigd wordt rond de vorkpoten en op de achterkant van de voorvork aan de bevestigingsmoer van de rem. Met 156 gram voor de set voegen deze Defenders bovendien weinig gewicht toe. Zowel vooraan als achteraan zijn de spatborden na de eerste installatie snel te monteren en te demonteren dankzij de quick-releasesystemen. De gepolijste onderkanten zorgen ervoor dat modder en slijk snel afgevoerd worden, zodat ze niet kunnen ophopen en aanlopen. Het DuaLink-systeem laat bovendien toe om de spatborden zo af te stellen dat ze de juiste hoek vormen voor een optimale dekking.

Perfecte match met je oude winterfiets

Tijdens de wintermaanden ziet je materiaal extra af omwille van regen, slijk en strooizout of -water. Daarom zijn er nog veel fietsers die hun ‘oude’ fiets opnieuw van stal halen om deze maanden te overbruggen, en zo hun nieuwste pareltje te sparen. In dat geval zijn de RC1- en RC11-spatborden van Topeak ideaal. Het voorste exemplaar is via de bevestigingsmoer immers alleen te monteren op racefietsen met velgremmen. De maximum voorgeschreven bandbreedte is 25 millimeter, en zeker vooraan klopt dat. De speling is er gering. Achteraan vangt de RC11 echter ook perfect smurrie afkomstig van 28 mm banden op. Wil je een meer recente fiets (lees: schijfremmen of bredere banden) uitbreiden met een winteruitrusting, dan vind je in het Trekking-gamma of bij de snel te monteren D-Flash Series van Topeak vermoedelijk betere alternatieven. (GB)

Adviesprijs: 29,95 euro

Meer info

+ Lichtgewicht set
+ Snelle montage en demontage
+ Zacht prijsje voor sporadisch gebruik

– Niet geschikt voor schijfremmen en bredere banden

Ass Saver Regular

Een minimalistische look, met beperkte bescherming. Dat is kort samengevat wat je van een Ass Saver mag verwachten. Wie al eens deelnam aan een Grinta! Ride heeft zo’n kleinood – voor de gelegenheid gepersonaliseerd met Grinta!-logo – misschien in zijn goodie bag kunnen ontdekken, maar uiteraard maken we op de redactie ook zelf gebruik van de handige, lichte spatbordjes.

Vernuftig

Veel bescherming moet je zoals gezegd van de Ass Saver niet verwachten, dit kleine stukje plastic beschermt niet volledig je achterkant, maar dat is ook niet wat de fabrikant beweert. De sterkte van de Ass Saver is dat hij in een handomdraai is gemonteerd onder je zadel, zonder gereedschap, zonder sporen na te laten. Dankzij de Flip-Tip blijft hij ook goed vastzitten, tenzij je eraan blijft haperen met je been als je op je fiets springt. Dit is de ideale “compagnon de route” voor die ochtenden waarop het in de vroegte heeft geregend of voor ochtenden waarop “af en toe een bui” wordt voorspeld. Je rug en kont blijven grotendeels droog, wat het comfort verhoogt. Meer dan dat is het niet, maar niet onbelangrijk : je koersfiets blíjft een koersfiets, de Ass Saver doet geen afbreuk aan de look van je fiets en geef toe, dat is toch niet te onderschatten!

Adviesprijs: 9,50 euro

Meer info

+ Past op meerdere fietsen
+ In een handomdraai gemonteerd
+ Vederlicht en elegant

– Beperkte bescherming

Proteam Bicycle Care Lean & Green Mudprotector

Het Nederlandse Proteam Bicycle Care is voornamelijk gespecialiseerd in coatings om je fiets vuilafstotend en dus proper te houden, maar deze variant op de bekende Ass Saver is gemaakt van FSC-gecertificeerd (en dus duurzaam ontgonnen) hout. De gedachte erachter: dergelijke spatbordjes onder het zadel raken al eens verloren en een plastic product vergaat niet.

De Lean & Green Mudprotector voelt wat kartonachtig aan. Op de ‘bijsluiter’ staat dan ook duidelijk dat je het spatbordje niet mag forceren bij het monteren en dat je hem best gewoon de hele winter laat zitten. Hij laat zich vlot op de zadelrail plaatsen, maar je moet inderdaad opletten om geen scheur te veroorzaken. Gezien de lage kostprijs en de ecologische gedachte achter het product is dat een nadeel dat we eigenlijk graag op de koop toe nemen. Bovendien is het lichter dan een plastic Ass Saver – amper 10 gram weegt het.

Het smalle spatbord is duidelijk gemaakt voor de racefiets, waar je niet constant op en af de fiets moet springen en dus minder kans hebt om bij zo’n actie tegen de Mudprotector te schoppen. Hij zit na anderhalve maand nog altijd veilig onder ons zadel en houdt ons achterwerk relatief droog in deze natte periode. Meer kunnen we niet vragen!

Adviesprijs: 8,95 euro

Meer info

+ Licht en compact
+ Ecologische gedachte erachter

– Ietwat fragiel
– Niet gemaakt om lang mee te gaan of veel te (de)monteren

Spatbordtips

  1. Denk na over jouw fietsgedrag: fiets je elke dag door weer en wind, kies dan voor een (semi-)vaste spatbordenset, maar kom je slechts zelden buiten als het druppelt, ga dan eerder voor een snel demonteerbaar model.
  2. Op een racefiets kan je wegkomen met een licht achterspatbord, maar op een gravel- of mountainbike heb je bredere modellen nodig en best ook een voorspatbord om opvliegend modder niet in je gezicht te laten belanden.
  3. Zet je spatbord zich vast op je frame? Bescherm je mooie laklaag met beschermstickers, want trillingen zorgen onvermijdelijk voor krassen of doffe plekken.
  4. Hou er rekening mee dat sommige modellen ervoor zorgen dat de vrije ruimte voor je banden beperkt wordt.
  5. Hoe lager je achterspatbord doorloopt, hoe blijer je fietsmaats zullen zijn om achter jou te rijden.
  6. Onderschat het nut van een spatbord niet! Op asfalt blijft het regenwater staan, zodat je achterwiel je hele rug en je benen besproeit met ijskoud water. Dat kan het verschil betekenen tussen verkleumd je rit moeten inkorten of probleemloos blijven doorrijden. Rij je offroad, dan blijven je kleren veel properder.
  7. Een goed spatbord zorgt er bovendien voor dat er minder vuil kan binnendringen op gevoelige ruimtes van je fiets, zoals zadelpenklem, balhoofdlagers …

Gerelateerde artikels