Deel dit artikel:

100% Getest: de nieuwe BMC Kaius 01 gravelbike

Met de URS en URS LT had BMC al gravelbikes waarop je kon rekenen ‘when the going gets tough’. Helemaal aan de andere kant van het spectrum is er de Roadmachine X: een speciale uitvoering van de endurance wegfiets die ook licht gravel onderweg licht verteerbaar moet maken. Maar daar tussenin was dus nog ruimte voor een volbloed gravelracer. Die is er nu met de Kaius 01 komen aansnellen. En onze man mocht die even voorproeven in de heuvels van Piemonte…

Sommige dingen moet je me geen twee keer vragen. Of ik een nieuwe gravelbike van BMC wil uitproberen tijdens een gravelrace in de heuvels van Piemonte bijvoorbeeld. De ‘Monsterrato Strade Bianche’ in en rond Monferrato was voor BMC dé uitgelezen UCI-gravelwedstrijd om hun nieuwste worp aan de verzamelde internationale pers te tonen: de Kaius 01. Dat is – kort door de bocht – een gravelracer die je altijd en overal aanport om in de zesde versnelling rond te fietsen. Combineer dat met de adrenaline die bij zo’n UCI Gravel World Series wedstrijd komt kijken en je hebt een dodelijke combinatie die je in een mum van tijd de adem afsnijdt…

‘Unbound speed’

De markt van gravelbikes evolueert razendsnel. Twee à drie jaar terug moest een gravelbike nog een ‘manusje-van-alles’ zijn waarmee je altijd en overal je mannetje of vrouwtje kon staan. Vandaag gooien zowat alle fietsfabrikanten dat adagium overboord. Eén grindfiets in het gamma lijkt lang niet meer genoeg. Elk zichzelf respecterend merk heeft er twee, soms wel drie in de etalage staan. De breuklijn loopt meestal tussen twee types fietsen: aan de ene kant zijn er de meer avontuurlijke gravelbikes waar je met gemak je hele hebben en houden aan kan vastsjorren en waar comfort nog net een trapje hoger op de prioriteitenlijst staat dan pure snelheid. En anderzijds heb je snelle gravelracers met weinig bevestigingspunten voor tassen, een meer sportieve geometrie en minder ruimte voor brede banden. Mede door de groeiende populariteit van gravelraces zien we dat die laatste categorie steeds dichter bevolkt raakt. De trend is uiteraard ook BMC niet ontgaan. Met een speciale uitvoering van hun Roadmachine endurance racefiets – de Roadmachine X – probeerden ze vorig jaar een waakvlammetje brandend te houden om dan nu de hiaat in hun collectie op te vullen met een gravelracer van het zuiverste water: de Kaius 01. Een fiets die de performantie van de Teammachine-racemachines naar het gravel haalt en die zich volgens de Zwitsers simpelweg in twee woorden laat omschrijven: ‘unbound speed’. En dat treft, want om het op z’n Tom Cruise te zeggen: ‘I feel the need… the need for speed!

Hogere wattages

Je ziet tegenwoordig dat heel wat profrenners in de herfst van hun carrière de overstap naar gravelwedstrijden maken. Mannen als Laurens ten Dam, Peter Stetina en Nathan Haas schuimen de aardbol af om elkaar op het grind het vuur aan de schenen te leggen. Het wekt de indruk dat het er in het gravelwereldje allemaal wat rustiger aan toe gaat. Een speeltuin voor veteranen en mannen en vrouwen die op de weg niet meekunnen. Ik mocht in Piëmonte echter aan den lijve ondervinden dat niks minder waar is. Ook op gravel wordt er op het scherpst van de snee gekoerst. Meer zelfs: wanneer je naar de gemiddelde wattages kijkt die tijdens een gravelrace door sommige koplopers worden getrapt, dan zie je dat die vaak hoger zijn dan in wegwedstrijden. Bovendien zijn gravelraces dikwijls langer: koersen van 200 of zelfs 300 kilometer zijn niet uitzonderlijk. En dus moet je een fiets hebben die daar specifiek voor gemaakt is. Met de Kaius 01 heeft BMC dan ook gefocust op enkele – niet zo heel uitzonderlijke – productkenmerken: stijfheid, aerodynamica en een laag gewicht voor snelheid. Dit alles zonder daarbij de flexibiliteit van het frame uit het oog te verliezen, zodat je na een lange gravelrace niet compleet geradbraakt van je Kaius sukkelt.

Sexy fiets

Kaius 01: helemaal lekker bekt het niet wat mij betreft. Een meer sexy naam had beter gepast, want wat is deze BMC een pareltje om naar te kijken. Wanneer op een dakterras in Piëmonte het doek over het topmodel – de Kaius 01 ONE – vandaan wordt gehaald, staan mijn collega-bikenerds en ik ernaar te loeren alsof Beyoncé plots in een doorkijkjurkje is komen aanwaaien. De hagelwitte cockpit en balhoofdspacers die naadloos in het frame lijken over te gaan, de strakke aero buisvormen, de afmontage met Zipp 303 Firecrest-wielen en Sram Red-groepset… Het is niet allemaal even praktisch, maar wel likkebaarden geblazen.

Leg je een schets van het frame van de Kaius 01 op die van de Teammachine, dan stel je vast dat de achtertrein haast één op één hetzelfde is als die van BMC’s paradepaardje op de weg. De geometrie met liggende achtervork van 420 mm in maat 54 is er dan ook volledig op gericht om de fiets zo reactief mogelijk te maken. Flukse acceleraties, een fenomenale loop en intrinsieke snelheid die leidt tot hogere gemiddeldes: het zijn allemaal dingen die je aan boord van deze gravelbike met compacte achterdriehoek kan verwachten. In vergelijking met de Teammachine SLR is de voortrein van de Kaius wel een stuk langer. Logisch, anders zou de fiets veel te nerveus en dus haast onbestuurbaar worden op het grind. Voor een gravelbike in maat 54 krijg je een reach van 401 mm lang en een vorksprong van 68 mm, in combinatie met een 90 mm lange stuurpen. Ook dat is iets wat je bij meer en meer gravelbikes tegenwoordig ziet: een langere reach en grotere vorksprong maken dat het voorwiel een stuk verder voor de fiets uitsteekt voor meer stabiliteit en minder ‘toe overlap’. Je voet raakt je band dus amper of niet wanneer één van je trappers naar voren is gericht en je heel scherp instuurt. Dat wordt dan weer gecombineerd met een korte stuurpen, zodat je de fiets toch nog direct en met minimale input vanaf het stuur van richting laat veranderen. Progressieve geometrie heet dat en het kwam overwaaien vanuit het mountainbikewereldje. Ook de grote ‘bottom bracket drop’ van 80 mm zorgt voor een lager zwaartepunt en dus extra stabiliteit.

Even efficiënt als een Teammachine

Ook wat er onder het lakwerk verstopt zit, zorgt ervoor dat je als een pijl uit een boog wegschiet wanneer je de Kaius de sporen geeft. De manier waarop de verschillende soorten carbon op en over elkaar geplaatst zijn in het frame, zorgt ervoor dat deze BMC vederlicht is, maar tegelijk ook stijf én flexibel. Rond de brede BB68 pressfit trapas en in de asymmetrische liggende achtervork wordt gewerkt met ultra high-modulus carbon. Licht en duur spul dat enorm veel stijfheid toevoegt aan je fiets en je krachten omzet in voorwaartse beweging. De zadelbuis, staande achtervork en de bovenbuis zijn dan weer van een iets flexibeler soort carbon gemaakt, zodat het frame op die plaatsen beter de trillingen absorbeert en tegen een stootje kan. Voor de ‘weight weenies’ onder ons: in een frame met maat 54 kom je uit bij 910 gr voor het kader zelf, een vork van 400 gr, een zadelbuis van 160 gram en een cockpit van 315 gram. De volledige module weegt dus 1785 gram en dat is lichter dan die van de meeste endurance fietsen die vandaag op de markt zijn. Zo is een Kaius-frame bijvoorbeeld 10 gram lichter dan een Roadmachine-kader in dezelfde maat. Straf! En al zeker als je er rekening mee houdt dat een frame voor een gravelbike een stuk steviger en robuuster moet zijn. Nog een weetje: volgens BMC worden in het Kaius-frame je krachten even efficiënt in snelheid omgezet als bij een Teammachine-wegfiets. Geen idee op welk soort tests die stelling is gebaseerd, maar na de eerste testritten op Italiaanse bodem ben ik niet geneigd om die stelling in twijfel te trekken. De Kaius 01 is een pijlsnelle raket. Maar daarover zo meteen meer.

Smalste gravelstuur ooit?

Noem BMC gerust één van de pioniers op vlak van aerodynamica in fietsen. Logischerwijs maakten de productontwikkelaars er ook een puntje van om de luchtweerstand van de Kaius 01 zo klein mogelijk te maken. Of aerodynamica bij gravelbikes zo’n grote rol speelt, daar valt een boompje over op te zetten. De snelheden op het grind liggen inderdaad een stuk lager dan op de weg, maar ook aan lagere snelheden haal je voordeel uit een betere aerodynamica. En aangezien je tijdens een gravelrace haast nooit in een peloton fietst, kan je minder goed in de wielen zitten om uit de wind te blijven. Dus je zou zelfs kunnen stellen dat een geoptimaliseerde luchtstroom net belangrijker wordt wanneer je moederziel alleen op een kaarsrechte grindweg tegen de wind moet opboksen. Vandaar dus de hoekige buisvormen en vorkpoten, de bidonhouders die speciaal ontwikkeld zijn om de lucht zo lang en zo dicht mogelijk langs de fiets te laten stromen én ook de extreem smalle ICS Carbon Aero cockpit op het Kaius 01 ONE topmodel. Die is compleet nieuw, weegt zoals gezegd slechts 315 gram en is – hou je nu vast – amper 36 cm breed aan de shifters! Door 12,5 graden flare en 135 mm drop toe te passen, waaiert het stuur uit tot 42 cm onderin de stuurbocht. Dit is veruit het smalste stuur dat ik tot nu toe ben tegengekomen op een gravelbike en sowieso een modelletje dat je eerder op een koersfiets zou verwachten. Zo’n duur en fragiel stuur waarin alle leidingen en kabels zijn geïntegreerd is sowieso ‘overkill’ op een gravelbike, maar het oogt én rijdt echt wel fijn. De spacers kan je gelukkig gewoon openklikken, waardoor de stuurhoogte makkelijk instelbaar blijft.

Laat fietstassen achterwege

Wat kan ik je nog vertellen over deze fiets? Dat er ruimte is voor banden van maximaal 44 mm breed, dat de bovenbuis in vergelijking met de Team- en Roadmachine ietsje meer sloping is om de D-vormige zadelpen meer beweegruimte te geven, dat de fiets compatibel is met de MTT Suspension-stuurpen van BMC en dat je ook een dropper post kan monteren. Maar niet onbelangrijk: dan moet het wel een draadloos exemplaar zijn. Dit alles dus voor nog wat extra comfort en zekerheid onderweg. Dat je een lichte, gestroomlijnde gravelvreter als deze niet moet volhangen met tassen en zakken, is een evidentie. De BMC Kaius wordt in de markt gezet als een Arabische volbloed, geen muilezel. Er is dus enkel ruimte voor twee bidonhouders en ook op de bovenbuis kan je een frametasje vastschroeven waar je proviand in kwijt kan. Daarmee moet je het tijdens je gravelraces doen. Klein detail: de liggende achtervork heeft een beschermstrookje, maar onderaan de trapas en onderbuis ontbreekt dat. En dus liep er een kleine rilling over mijn rug telkens ik een steen op het frame hoorde afketsen.

Drie modellen beschikbaar

Het Kaius-frame wordt op drie manieren afgemonteerd. De fiets waarmee ik in Piëmonte twee dagen lang de patser mocht uithangen, is de Kaius 01 ONE. Die wordt afgemonteerd met de unieke ICS carbon aero cockpit, een 12-speed Sram Red AXS XPLR-groepset en Zipp 303 Firecrest carbon wielen. In maat 54 weegt hij – inclusief tubeless montage en bidonhouders 7,4 kilo. Dat is dus amper zwaarder dan een topmodel wegfiets. Het prijskaartje is dan ook navenant: 11.499 euro. Een trapje lager op de prijsladder staat de Kaius 01 TWO. Die heeft een (bredere) ICS2 cockpit in twee delen, een Sram Force eTap AXS-groepset met dubbel crankstel en Zipp 303 S-wielen. Voor deze fiets van 8,2 kilo in maat 54 tel je 8.499 euro neer. Tot slot is er ook de Kaius 01 THREE voor 5.499 euro. Ook die heeft de ICS2 stuur- en stuurpencombinatie aan boord, een Sram Rival eTap AXS-groepset en merkeigen CRD-400 carbon wielen met 40 mm hoge velgen.

Kaius 01 ONE – 11499 euro
Kaius 01 TWO – 8499 euro
Kaius 01 THREE – 5499 euro

Hoe rijdt de Kaius?

Zoals gezegd: de heuvels van Piëmonte zijn de speeltuin waar ik me met de nieuwste worp van BMC mocht uitleven. Het terrein is er enorm gevarieerd en dus krijg ik zowat alle facetten van het landschap, maar ook de fiets te zien. De BMC Kaius 01 ONE die ik onder de bips geschoven krijg, is voorzien van een 12-speed Sram Red XPLR-groepset met 42-tands single crank en een 10-44 cassette. Geen overbodige luxe op de vaak steile puisten die deze streek rijk is. Middeleeuwse dorpjes liggen als adelaarsnesten bovenop grillige heuvels en de wegen ernaartoe zijn veelal moordende muurtjes waarop je jezelf met een koffiemolenverzetje naar boven moet hijsen. Dat de Kaius een razendsnelle fiets met een prima loop is, merk ik al in de eerste hectometers. Je haalt ruim 30 km per uur zonder dat je er erg in hebt en houdt je snelheid ook moeiteloos vast. Daar zitten uiteraard ook de Pirelli Cinturato Gravel H-banden van 40 mm voor iets tussen. Die worden algemeen erkend als topbandjes op droge offroad stroken én ook op de weg en ze kwamen in het Piëmontese grind goed tot hun recht. Waar grotere stenen wat losser lagen durfde de Kaius op steile passages al eens grip verliezen of met het voorwiel van de grond loskomen. Maar in een snelle asfalt-afdaling tik ik zelfs eventjes de 70 km per uur aan. Kicken! Het voelt eigenlijk alsof ik met een echte racefiets onderweg ben. Maar dan wel eentje die een superstabiele rijervaring en tonnen zekerheid biedt. En dus vraag ik me af of deze Kaius 01 de Roadmachine X in het BMC-gamma niet zal kannibaliseren.

Het spreekt natuurlijk wel vanzelf dat een stuur van amper 36 cm breed op een gravelbike even wennen is. Zo’n beperkte stuurbreedte is erg bepalend voor het rijgedrag van een fiets. Zeker offroad, waar je net liever voor een breder stuur opteert, voelt het tijdens de eerste hectometers met de Kaius tegennatuurlijk aan om zo’n smal ding in je handen te hebben. Wanneer je aan lagere snelheden bergop tussen wat dikkere stenen of rond boomwortels moet laveren, is de ICS carbon aero cockpit misschien niet meteen de meest logische keuze. Maar toegegeven: eens je er eventjes mee hebt gestuurd, ben je er snel mee weg en lijkt het alsof je nooit iets anders hebt gedaan. En tijdens gravelraces – het terrein waar deze fiets uiteindelijk voor is gemaakt – kom je normaal gesproken amper technische passages tegen en levert zo’n smal stuur automatisch een meer aerodynamische positie op. Het rijgedrag van de Kaius is dus echt wel fijn uitgebalanceerd, al zouden bredere banden dan de 40 mm brede exemplaren die nu op de fiets zaten het stuurgedrag misschien toch een tikkeltje uit evenwicht kunnen brengen.

Snelheid stond bij de ingenieurs van BMC bovenaan de prioriteitenlijst. Daarom mochten we in Piëmonte, daags na de tocht door de wijngaarden van Barolo, ook deelnemen aan ‘La Monsterrato’. Een echte gravelrace van 120 km die deel uitmaakt van de UCI Gravel World Series. Dat ‘unbound speed’ geen ‘unbound comfort’ is, mocht ik tijdens die lange dag in het zadel ook wel even ervaren. Door de horizontale flexibiliteit in het frame worden weliswaar heel wat kleinere trillingen weggefilterd, maar het hotseknots op sommige stroken eiste na een tijd zijn tol. Zeker in combinatie met de sportieve zithouding op de fiets, stond ik na 120 km stofhappen niet bepaald te springen om nog een foxtrot of chachacha te dansen. Armen, nek en schouders hadden het toch zwaar te verduren gekregen, dus je kan gerust stellen dat zeker de voortrein van de fiets niet alleen stijf, maar ook aan de harde kant is.

Conclusie

Met de Kaius 01 leveren de Zwitsers wel een fiets af die me echt kon bekoren. Tegenover gravelbikes met een wat avontuurlijker karakter boet je met de Kaius natuurlijk in op vlak van comfort, maximale bandbreedte en aantal bevestigingspunten aan frame en vork. De fiets vraagt een actieve rijstijl en de zithouding is sportief, waardoor een lange rit echt wel een ‘full workout’ is voor je lichaam. Maar wat een intrinsieke snelheid heeft deze gravelbike! Het is gewoonweg heerlijk om op deze fiets het gaspedaal in te drukken en gewoon niet meer te lossen. Elke trap stuwt je krachtig vooruit en door z’n licht gewicht is hij ook speels bergop. De ICS carbon aero cockpit is een fragiel kleinood op een gravelbike. Maar het is wel eyecatcher én een conversation starter, want waar heb je ooit al een gravelstuur gezien dat amper 36 cm breed is aan de shifters? Het vraagt wat gewenning en extra stuurmanskunst om ermee uit de voeten te kunnen, maar voor een fiets in dit genre kan ik de keuze wel begrijpen. Je zit aerodynamischer en in gravelraces worden technische stroken toch sowieso vermeden. BMC wil voor ieder graveldoel een specifieke fiets ontwerpen en richt nu dus de pijlen op competitieve gravelrijders. Alleen jammer dat ze niet voor iedere portemonnee een fiets ontwerpen, want zoals zo vaak is het prijskaartje hier alweer de spelbreker. De Kaius 01 ONE ziet er oogverblindend uit en is tot in de details afgewerkt, maar van een fiets van 11.499 euro mag je ook niets anders verwachten. En wanneer zelfs het ‘basismodel’ – de Kaius 01 THREE – al meer dan 5000 euro moet kosten, dan weet je dat er flink gespaard moet worden. Ik draai deze winter de verwarmingsknop alvast nog een paar graden extra naar beneden!

Meer info over de nieuwe Kaius vind je op de website van BMC.

Gerelateerde artikels

NEW IN!

T-SHIRT

FIRE 4 YR RIDE