Oquo vernieuwt zijn gamma mountainbikewielen.
Jurgen Groenwals
5 september 2024
Menu
Deel dit artikel:
In 2002 stelde Cannondale haar eerste versie van de Scalpel, toen nog met de demper achter de zadelpenbuis aan het grote publiek voor. Die zag er helemaal anders uit dan de hedendaagse versie maar toen reeds waren de reviews lovend. De looks – al helemaal met die Lefty -, het lage gewicht, de prestaties… de mountainbikepers kwam superlatieven te kort. Ondergetekende haalde prompt een exemplaar in huis, een exemplaar dat een paar jaar later vervangen werd door de vernieuwde Scalpel. In die tijd reed Roel Paulissen naar zijn belangrijkste overwinningen op een Cannondale Scalpel. Tweeëntig jaar later is de insteek van de Scalpel onveranderd: een crosscountry-racer, gemaakt om wedstrijden te winnen. De insteek mag dan wel onveranderd zijn, het crosscountry-racing en de parkoersen zijn dat niet: de races zijn steeds veeleisender geworden, de parkoersen een pak technischer en uitdagender.
Zowat alle fietsfabrikanten spelen op die technischer parkoersen in door de geometrie aan te passen en de veerweg te vergroten. Cannondale vormt daar geen uitzondering op. De Scalpel werd in nauwe samenwerking met het Cannondale Factory Racing team ontwikkeld en zit bomvol technologische vooruitgang in materialen, geometrie, vering en rijgedrag. De grenzen tussen genieten op trails of razendsnel racen worden steeds vager. Snel en leuk, want sneller is leuker, dat lijkt wel het motto op de nieuwe Scalpel.
De Scalpel 1 Lefty die we hier in test hebben, maakt gebruik van high modulus carbonvezels, de lichtste en sterkste vezels die Cannondale voorbehoudt voor haar topmodellen. Een nieuw Scalpel-frame zou slechts 1778 gram wegen.
Welke vezels gebruikt worden, dat zie je niet met het blote oog. Wat wel meteen opvalt, is dat er in de voorste driehoek voortaan ruimte is voor twee bidonhouders. Om dat te bekomen, werd de demper iets hoger geplaatst. Die verdikking aan de zitbuis zorgt niet enkel voor extra stevigheid, ze maakt ook dat de binnenhouder meer ruimte krijgt. Op de achterdriehoek blijft Cannondale gebruik maken van haar Flex Pivot-systeem waarbij de ranke liggende achtervorken mee instaan voor een deel van de vering. Als extraatje is het natuurlijk ook gewoon handig om wat grammen mee te besparen.
Net als vele andere crosscountry-racers doet de Scalpel het nu ook met 120 millimeter veerweg Dankzij de FlexPivot-technologie heeft het frame van de fiets buigzame carbon liggende achtervorken in plaats van traditionele Horst Link draaipunten.
Omdat FlexPivot een echt Four Bar systeem blijft, behoudt het alle anti-rise/anti-squat tuning eigenschappen. Echter vrij van het gewicht en onderhoud van traditionele chainstay pivot bouten en lagers. Minder bewegende delen betekent ook duurzamer. Overigens, die Flex Pivot werd reeds op de allereerste generatie Scalpel gebruikt.
In tegenstelling tot vele andere merken doet Cannondale het met slechts twee standen: open en gesloten (en dus geen trail-stand zoals RockShox op haar dempers aanbiedt). Volgens Cannondale is hun kinematica zo uitgekiend dat er geen behoefte is aan een derde stand. Omdat het zwaartepunt van een rijder een enorm effect heeft op het gedrag van de vering, past Cannondale de kinematica van de vering op elke framemaat aan. Deze ontwerpfilosofie heet ‘Proportional Response Design’ en zorgt ervoor dat iedereen dezelfde rijervaring krijgt, ongeacht de framemaat.
Het meest in het oog springende aan de Scalpel is natuurlijk de Lefty. Die vork met slechts een vorkpoot is ondertussen aan haar achtste generatie toe, vandaar de benaming Lefty Ocho. De Lefty werkt met naaldlagers… Naaldlagers minimaliseren wrijving, interne rotatie en slijtage, en zorgen zo voor een soepele veerweg en langere onderhoudsintervallen. Nieuw is de eigen combi stuur/stuurpen – XC One – die er heel erg fraai uitziet en met 235 gram niet meteen van obesitas beschuldigd kan worden. Kabels lopen via de headset binnendoor. Niet iedereen is steeds onverdeeld enthousiast over geïntegreerde kabels. Voor de bikemechanic en doe-het-zelver wordt knutselen aan je fiets almaar moeilijker.
De Lefty is met 1550 gram een erg lichte vork, maar tegelijkertijd een erg stijve vork met een erg soepele en gevoelige werking. Mooi is de vernieuwde interface om de remklauw los te koppelen.
Nog nieuw: de Scalpel krijgt dankzij de Fox Transfer SL de langverwachte dropperpost.
Voor het overige krijgen we een onderdelenlijstje dat helemaal op punt staat. De aandrijving is een Sram XO T-Type AXS Eagle, remmen doe je met een setje Sram Level Silver Stealth-remmen. Rond de DT Swiss XRC 1501 carbonwielen voorziet Cannondale een setje Maxxis-banden (Rekon Race vooraan, Aspen achteraan). In de voornaaf is een sensor verwerkt waarmee je via de Cannondale-app alle mogelijke informatie krijgt. Voor 7499 euro de jouwe.
Op vlak van uiterlijk moet je al een geoefend oog hebben om de vorige generatie Scalpel van deze nieuwe te onderscheiden. Op vlak van geometrie heeft de Scalpel daarentegen een flinke update meegekregen. Zo werd de balhoofdhoek met maar liefst 1,4° graden verlaagd, wat nu leidt tot een vlakke balhoofdhoek van 66,6°. De zitbuishoek wordt 71,7°. De reach gaat nu op maat medium naar 450 millimeter, op maat L naar 475 millimeter.
Het Size Tuning-principe van Cannondale houdt ondermeer in dat de lengte van de achtervork maatafhankelijk is, in maat medium betekent dat 438 millimeter. De kortere stuurpen (60 millimeter) zorgt voor een directe stuurinput. Uiteraard speelt ook die Lefty zijn rol in de geometrie, de offset van de Lefty is 50 millimeter waardoor het voorwiel verder naar voren komt. Dat compenseert dan weer het eventueel tragere stuurgevoel van de vlakkere balhoofdhoek.
Alle mogelijke excuses hebben we aangewend om onze testtijd met de nieuwe Scalpel toch maar zo lang mogelijk te laten duren. De afgelopen vijf maanden hebben wij ons tot enorm grote tevredenheid tegoed gedaan aan de geneugten van deze Scalpel. Die update op vlak van geometrie en die toegenomen veerweg hebben de Scalpel absoluut deugd gedaan. Vooraleer we daadwerkelijk gaan fietsen, passeert de Scalpel langs de weegschaal. Daarop lezen we 11,2 kilogram, een heel erg fatsoenlijk gewicht voor een full suspension met 120 millimeter veerweg.
Wat meteen opvalt, is de behoorlijk comfortabele zithouding. Ondanks de korte lengte van de cockpit word je eigenlijk nergens in een geforceerde houding geduwd. Dit is een testfiets, dus alle begrip voor de 2,5 centimeter aan spacers onder de cockpit. Zet die op de juiste maat en ik ben ervan overtuigd dat zithouding en stuurgedrag er nog beter door wordt.
En wat ook meteen opvalt, is dat de nieuwe Scalpel een wel heel erg efficiënte en snelle fiets is. De fiets is stijf zonder onaangenaam stijf te worden, elke pedaalslag stuwt je vooruit en het stuurgedrag is echt uitstekend. Kleine oneffenheden worden uitstekend weggefilterd en dankzij de Maxxis-banden is zowel knallen op asfalt als gas geven op trails gegarandeerd.
Dat gebrek aan een tussenstand, tussen geblokkeerd en open? Niet gemist. De kinematica is echt uitstekend, daar heeft Cannondale prima werk mee geleverd. En aan hoe minder dingen je moet denken wanneer de vermoeidheid toeslaat, hoe beter. Met de vering geblokkeerd, rij je als op een hardtail. Dat gevoel wordt nog versterkt door de Lefty die in geblokkeerde stand geen krimp geeft. Zet de vork en demper open dan merk je soepele vork met een erg grote gevoeligheid voor kleine oneffenheden.
In de afdaling ontpopt de Scalpel zich als een erg speelse en tegelijkertijd betrouwbare crosscountry-racer. Die 120 millimeter veerweg blijken veel meer aan te kunnen dan je op basis van de pure theoretische cijfers zou durven denken. De aangepaste geometrie staat nu synoniem voor een evenwicht tussen stabiliteit op hoge snelheid en een wendbaar en speels rijgedrag. Zelfs op echt steile en technische afdalingen voelden we ons erg zelfzeker aan boord van de Scalpel. En die nieuwe cockpit kan ons helemaal bekoren: stijf, mooi en comfortabel.
Visueel is de nieuwe Scalpel niet de meest baanbrekende full suspension op de markt, je moet zelfs al grondig gaan kijken om het verschil met de vorige versie te zien. Maar onderhuids is er veel veranderd. Verbeterd. Het levendige en speelse stuurkarakter, de betrouwbaarheid en stabiliteit, de krachtige acceleraties… het maakt van de nieuwe Scalpel een terdege podiumkandidaat. Doe daar het nodige comfort bij en je krijgt een marathonmachine die de perfectie benadert.
Meer info via www.cannondale.com
Informeert en inspireert de actieve fietser. Via een magazine, een website en leuke events.
