Retül Bike Fitting: Teller Op Nul

Bijna dagelijks nieuwe fietsen mogen testen is uiteraard een geweldig voorrecht, al hangt er jammer genoeg ook een joekel van een nadeel aan vast: ik heb geen fietspositie meer. Toen 25 jaar geleden mijn fietszadel twee millimeter te laag stond, brak ten huize De Schampheleire paniek uit en kon van prestaties leveren geen sprake meer zijn. Ondertussen ben ik een testfiets of vijfhonderd verder en die worden allemaal ‘ongeveer op maat’ aangeleverd. In de loop der jaren ben ik het gewend geraakt om al die kleine ‘onjuistheden’ met mijn lichaam te gaan corrigeren, in die mate dat ik mijn ideale fietspositie een beetje ben kwijtgespeeld. Hoog tijd dus om de teller op nul te zetten en dat middels een Retül Bike Fitting op de Specialized Tarmac Expert fiets die Grinta! al een poos in bruikleen heeft. En hoewel ik niet het gevoel heb daar slecht op te zitten, is die positie wel ideaal om te kijken waar het beter kan.

De volledige Retül installatie is voor de dealer een flinke investering in materiaal én opleidingen.

Van BG Fit naar Retül

Bike fitting of ‘de fiets aan de fietser aanpassen’ is het voorbije decennium binnen de fietsbranche uitgegroeid tot een serieus thema. Tot pakweg tien jaar geleden was bike fitting het speelterrein van een aantal kleine specialisten die er allemaal een eigen theorie op na hielden, vaak gebaseerd op inzichten van (ex-)verzorgers uit het wielerpeloton. De jongste tien jaar gingen echter steeds meer vaklui zich met bikefitting bezighouden en ontwikkelden ook de grote fietsmerken een interesse voor dit vakgebied. Tot 2012 vielen bij Specialized de bikefittings onder het luik ‘Body Geometry Fit’ of kortweg ‘BG Fit’, maar in 2012 kocht Specialized de Retül technologie op en werd daar vanuit Specialized flink extra in geïnvesteerd.

Bij Retül draait het vooral om de duizenden meetresultaten die in de databank zijn opgeslagen.

Digitaal

‘Data driven’ of vrij vertaald ‘gebaseerd op meetgegevens’ is waar ze bij Retül de klemtoon op leggen. Vanuit hun hoofdkwartier in Boulder is Retül al van in 2007 met bike fitting bezig en dat resulteerde in ettelijke duizenden uitmeetsessies van fietsers. Al die meetgegevens zijn geïnventariseerd en die zijn de basis van het softwaresysteem waar Retül vandaag rond draait. Anders dan de klassieke uitmeetsystemen waarbij het schietlood nog vaak wordt gebruikt, is het Retül Bike Fitting proces bijna volledig geautomatiseerd en gedigitaliseerd. En dat begint al bij het begin want eerst wordt de fiets volledig digitaal opgemeten. De fiets wordt in een Wahoo Kick’r indoor trainingstoestel gemonteerd (het voorwiel wordt een beetje opgekrikt om de fiets perfect horizontaal te krijgen) waarna met een soort van aanwijsstok een aantal essentiële punten op de fiets worden gemarkeerd zodat de camera de fiets perfect kan reconstrueren en alle afstanden in kaart brengt. Een volledige Retül Bike Fit studio is voor de dealer een flinke investering want naast de indoor trainer heeft de bike fitter een laptop, de software, de aanwijspen, de motion camera en een resem sensoren + zenders nodig die straks op de fietser zullen worden gekleefd om zijn bewegingen in kaart te brengen.

Korter en langer

Waar Retül zich niet onderscheidt van een andere, onderbouwde bike fitting sessie is het ‘intake gesprek’ of het vooronderzoek. En dus krijg ik een vragenlijst voorgelegd waar mijn lichamelijke klachten op de fiets en mijn medische achtergrond (flink wat valpartijen met nare gevolgen in mijn geval) aan bod komen, met als doel om die aan eventuele klachten op de fiets te kunnen linken. Uiteraard komen ook gewicht, ervaring, grootte en dergelijke meer aan bod. Daarna mag ik met een aantal kleine testjes mijn lenigheid demonstreren en wordt op de behandeltafel opnieuw duidelijk dat ik met een flink verschil in beenlengte kamp: mijn rechter been is een dikke centimeter korter dan mijn linker. Dat wist ik al en ik wist eveneens dat het om een werkelijk beenlengteverschil gaat en geen ‘fictief beenlengteverschil’ dat door een scheefstand van het bekken kan worden veroorzaakt. Wat ik wel voor het eerst aan de weet kom is dat mijn beenlengteverschil zo goed als volledig uit een verschil in lengte van de onderbenen komt en dat blijkt belangrijker dan vooraf ingeschat. “Als je beenlengteverschil afkomstig is van een verschil in dijbeenlengte, dan moeten we met de positie van de schoenplaatjes aan de slag. Als je beenlengteverschil afkomstig is van een verschil in onderbeenlengte, dan zullen we met plaatjes moeten werken. Shims of tussenschijfjes die we tussen de schoenzool en het schoenplaatje monteren om zo de hoogte te corrigeren”, legt Retül Bike Fitter Peter Kraaijvanger uit. Met de gradenboog wordt de flexibiliteit van mijn heupen gemeten (over het algemeen goed, maar links nog net iets beter dan rechts) om straks mee te bepalen hoe diep ik kan zitten. Of anders gezegd: hoeveel het stuur lager kan staan dan het zadel.

De keuze voor de juiste zolen is pure ernst. De Moose-sokken eerder belachelijk.

Breed naar smal

De eerste echte test blijkt al een aanpassing aan de fiets op te leveren. Nadat ik een paar keer op een elektrodenmatje -verbonden met een iPad- ben gaan zitten en een afstand van 114 mm tussen de zitbotjes is vastgesteld, raadt het Retül softwareprogramma mij een 143 mm breed Specialized Power zadel aan. Interessant want de voorbije maanden reed ik op de Tarmac Expert op de 155 mm brede versie van dat zadel. De afdruk van mijn voeten toont dat ik vrij bolle voeten heb die het aanmeten van custom zolen rechtvaardigen. “Als je stapt, buigt je voorvoet door om het afrollen van de voet te vergemakkelijken en om de schokken te dempen. Dat heb je uiteraard niet nodig als je trapt, dus daar gaan we extra steun voorzien”, legt Peter uit waarna er met een vacuümmachine een perfecte afdruk van mijn voeten wordt gemaakt. Die afdruk vormt dan weer de basis van de op maat gemaakte Body Geometry binnenzolen.

Breed naar smal (bis)

Het 143 mm brede zadel biedt mij beduidend meer ‘manoeuvreerruimte’ op de fiets en dat vind ik meteen prettig. Aan de flink bijgespijkerde positie moet ik wel wennen en hoewel het achteraan meteen OK aanvoelt, is het wennen aan de voortrein van de fiets. Met de Retül instelbare stuurpen surfen we tussen stuurpennen van 90 tot 110 millimeter waarna Peter nog een troefkaart uit zijn mouw schudt. Het valt hem immers op dat ik zelfs bij de kortere stuurpennen nog altijd met overstrekte ellebogen rij en mijn duimen naar binnen kantel als ik met de handen bovenop de remgrepen fiets. “Effe meten. Zie je wel, je rijdt met een 42 cm stuur terwijl je schouders slechts 38 cm breed zijn”, meet de Retül Bike Fitter en het 42 cm stuur op de fiets door een 40 cm stuur vervangen wordt. En zie: mijn handen vallen meteen een stuk natuurlijker op de remgreeprubbers: bingo!

Van elektroden tot instelbare stuurpennen: de Retül bikefitter komt niks te kort.

De winterperiode is ideaal om je te laten uitmeten en te experimenteren met de aangepaste positie op de fiets. Beter in de winter als je met het trainingsvolume kunt spelen dan middenin het seizoen als je van de ene cyclosportieve naar de andere koers vlamt. Een volledige Retül Bike Fitting kost tweehonderd euro, exclusief de eventueel aan te passen onderdelen uiteraard. Retül Bike Fitting vind je enkel bij Specialized dealers die hiervoor een specifieke opleiding gevolgd hebben. Ongeveer de helft van de Specialized dealers is inmiddels overgestapt op het dynamische 3D motion capture systeem van Retül, de andere helft werkt nog met het statische Body Geometry Fit systeem. Een bike fitting bij die laatste groep kost 150 euro.